İdrar yapmak son derece basit bir olaydır aslında. Ancak bu basit eylem sırasında yanma, batma ya da herhangi bir şekilde rahatsızlık olması bir şeylerin yolunda olmadığının göstergesidir.
Erkeklerden farklı olarak kadınlar bu tür rahatsızlıkları çok sık olarak yaşarlar. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan gözlemsel bir çalışmada bazı kliniklerde hastaların yaklaşık yüzde otuz’unun idrar yaparken yanma ya da rahatsızlık şikayetiyle başvurduğu gösterilmiştir.
Disüri adı verilen ağrılı idrar yapma bazı değişik durumlar ya da enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Çoğu zaman kendiliğinden geçer ancak daha ciddi bir tabloya neden olmaması açısından muayene ve doğru bir teşhis önemlidir.
İdrar yaparken yanma ya da ağrıya neden olan durumlar şunlardır:
İdrar yolu enfeksiyonu
Ağrılı idrar şikayeti varlığında %80 altta yatan sebep İdrar yolu infeksiyonudur.
Bu enfeksiyon çoğu zaman bakterilerin üretra adı verilen mesane ile vücut dışı arasındaki boru şeklindeki organda çoğalmasıdır. Bu çoğalma idrarı asidik hale getirir ve yanmaya neden olur.
Ek olarak sık idrara çıkma isteği de tabloya eşlik eder. Birlikte görülen bir başka yakınma ise azar azar idrar yapmaktır. İdrarın bulanık olması kötü kokması da idrar yolu enfeksiyonlarını düşündüren bulgulardandır.
Tedavi de çoğu zaman antibiyotik gerekir. Ancak hafif durumlarda bol sıvı alımı ve sık idrara çıkmak da yararlı olabilir.
İdrar yaparken yanma şikayetinin vajinal mantar enfeksiyonları ile pek ilişkisi yoktur. Ancak iki durumun bir arada bulunabileceği gözününde tutulmalı, idrar yaparken yanma veya vajinada sürekli yanma hissi olduğunda mutlaka jinekolojik muayene yapılmalıdır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
İdrar yaparken yanma şikayeti varsa ve beraberinde idrar yolu enfeksiyonu tespit edilmemişse bu durumda en kuvvetli olasılık cinsel yolla bulaşan enfeksiyon varlığıdır.
Klamidya, bel soğukluğu (gonore) ve trikomonas ile birlikte genital herpes enfeksiyonları da idrarda yanmaya neden olabilir.
Bu enfeksiyonların varlığında idrar yaparken yanma şikayetinin yanında çoğu zaman kaşıntı vajinal akıntının yapısında değişiklik ya da genital bölgede ağrılı sivilce benzeri lezyonların varlığı dikkat çeker.
Antibiyotik ya da antiviral tedavi gerektiren bu durumlar ihmal edilmemelidir.
Sistit
Tanım olarak idrar torbasının yani mesanenin iltihabı sistit olarak adlandırılır. Çoğu zaman altta yatan sebep bakteriyel bir enfeksiyon yani idrar yolu enfeksiyonudur. Ancak tek neden bu değildir.
Pek çok irirtan durum mesanenin iç zarında rahatsızlığa, bunun sonucunda enflamasyona ve böylece de idrar yaparken ağrıya neden olabilir.
Özellikle kemoterapi ya da radyoterapi alan kanser hastaları bu durumdan çok yakındır.
Öte yandan çoğu zaman masum olduğu düşünülen banyo köpükleri, vücut şampuanları, sperm öldürücü krem ya da jeller, genital bölge temizleyici sprey ya da mendiller bile mesanede irritasyon ve idrar yaparken ağrıya yol açabilir.
Böyle bir irritan varlığı biliniyor ya da kuşkulanıyor ise bir an önce bunu bırakmak şikayetlerin giderilmesinde en etkili yoldur.
Böbrek enfeksiyonları
İhmal edilmiş idrar yolu enfeksiyonları yukarı doğru tırmanarak böbreklere kadar ulaşabilir. Böyle bir durumda idrar yaparken yanmanın yanı sıra idrarda kan görülmesi, ve bel ağrısının olması sık karşılaşılan yakınmalardır.
Böbrek enfeksiyonları çok ciddi durumlardır ve zaman zaman kişinin hastanede yatırılması ve damar yoluyla uygulanacak antibiyotiklerle tedavi edilmesi gerekebilir.
Böbrek ya da mesane taşları
Bazı mineraller idrar içersinde bir araya gelip, toplanıp kristalleşince taş şeklinde kendini gösterirler.
Bu durum yapılacak ileri tetkikler ile anlaşılır ve uygun şekilde tedavi edilir.
Bakteriyel vajinozis
15 ile 44 yaş arasındaki kadınlarda en sık karşılaşılan vajinal enfeksiyondur.
Nedeni ve nasıl bulaştığı tam olarak bilinmez.
Vajinal akıntı, koku, ilişki sırasında ağrı yanısıra idrar yaparken yanmaya da neden olabilir.
Vajinada yırtıklar
İlişki sırasında yeteri kadar islaklık ve kayganlık olmaması durumunda vajina içersinde ufak tefek sıyrıklar ya da yırtıklar oluşabilir.
Özellikle menopoz sonrası kadınlarda vajen duvarı çok inceldiği için bu yırtıklara daha fazla rastlanır.
Görüldüğü gibi idrar yaparken yanma altta yatan başka ve daha ciddi durumların işaretçisi olabilir. Bol sıvı tüketimi ve sık idrara çıkma ile birkaç gün içersinde geçmeyen yakınmaların varlığında mutlaka jinekolojik muayene gerekir.