Hamilelik sırasında kan basıncının düşmesi yani hipotansiyon sık karşılaşılan bir durumdur.
Dalgalanan hormon düzeyleri ve dolaşım sisteminde meydana gelen değişiklikler genelde kan basıncının düşmesine neden olur. Bu durum en sık gebeliğin ilk ve ikinci üç aylık döneminde karşımıza çıkar.
Gebelik sırasında kan basıncının düşmesi genelde ciddi sağlık sorunlarına neden olmaz ve kolaylıkla tedavi edilebilir. Ancak çok düşük olan tansiyon bazen sorun yaratabilir ve kadında rahatsızlık verici yakınmaları yol açabilir.
Gebelikte kan basıncının düşmesinin nedeni nedir?
Kadının vücudu hamileliğe adapte olurken pek çok değişiklikler ortaya çıkar. Bu nedenle hamile bir kadının düzenli olarak doktor kontrolünde olması önemlidir. Bu kontroller sırasında yapılması gereken en önemli şeylerden bir tanesi kadının kan basıncının yani tansiyonunun her kontrolde mutlaka ölçülmesidir. Ne yazık ki zaman zaman bu önemli ayrıntının ihmal edildiğine şahit oluyorum.
Kan basıncı kadının enerji düzeyine, yaşam tarzına, stres seviyesine ve sinirli olup olmamasına göre gün içerisinde değişkenlik gösterebilir.
Gebeliğin ilk 24 haftasında genellikle tansiyon normalden biraz daha düşüktür. Bunun en önemli nedeni dolaşım sisteminde meydana gelen değişimler, damar duvarlarının gevşemesi ve genişlemesidir.
Öte yandan oturur ya da yatar pozisyonda an bir anda ayağa kalkmak ani tansiyon düşüklüğüne neden olabilir.
Kan basıncının düşüklüğü çok yaygın olmakla birlikte bazı durumlar gebe kadınlarda tansiyonun daha da düşmesine neden olabilir bunlar:
- Alerjik reaksiyonlar
- Enfeksiyonlar
- Uzun süre yatak istirahati
- Sıvı alımında azalma
- Yetersiz beslenme kansızlık
- Bazı hormon bozukluklari
- Kalp hastalıkları
- Kanama
olabilir.
Ayrıca alınan bazı ilaçlar da kan basıncı de düşmeye neden olabilir bu nedenle doktorunuza mutlaka kullandığımız ilaçlar hakkında yeterli bilgi vermelisiniz.
Kan basıncında aşırı düşüklük özellikle gebeliğin erken dönemlerinde dış gebelik gibi ciddi durumların belirtisi olabilir.
Gebelik sırasında normal kan basıncı ne olmalıdır?
Amerikan Kalp Cemiyeti’ne göre normal kan basıncı büyük 120 küçük 80 civarında olmalıdır.
90/60 milimetre civanın altı genelde düşük kan basıncı olarak kabul edilir. Ancak aslında bu durum pek çok insan için normaldir.
Gebeliğin erken dönemlerinde kadının kan basıncı bu değerlerin birazcık daha altında olabilir.
Düşük kan basıncının belirtileri nelerdir?
Genelde kan basıncının düşük olması endişelenecek bir durum olmamakla beraber özellikle ilk defa bu durumla karşılaşan kadınlarda zaman zaman rahatsızlık verici yakınmalara neden olabilir. Bunlar arasında en sık karşılaşılan şunlardır:
- Baş dönmesi
- Bulantı
- Göz kararması ve baygınlık hissi (özellikle aniden ayağa kalkma durumunda)
- Gün içersinde artan genel bir yorgunluk hali
- Nefes nefese kalma, kısa ve hızlı nefes alıp verme
- Susuzluk hissi
- Soğuk solgun bir cilt
- Çift ya da bulanık görme
- Genel bir depresyon hali
Riskler ve bebek üzerindeki etkileri nelerdir?
Düşük tansiyon sorunu yaşayan kadınlardaki en önemli risk faktörü ani göz kararması ve bayılmaya bağlı düşmedir. Özellikle oturur ya da yatar pozisyonda aniden ayağa kalkıldığında bu tür göz kararmaları sık görülür.
Bunun dışında ne anne ne de bebek açısından ciddi bir komplikasyona neden olmaz.
Tedavi nedir?
Gebelik sırasında görülen tansiyon düşüklüğü için tıbbi bir ilaç tedavisine gerek yoktur. Gebeliğin son üç ayında tansiyon çoğu zaman normale döner.
Ancak altta yatan kansızlık ya da hormonal bozukluk gibi bir problem varsa bunun tedavi edilmesi gerekir.
Eğer herhangi bir ilacın tansiyon düşüklüğüne neden olduğu düşünülüyorsa alternatif ilaçlar tercih edilebilir.
Tansiyon düşüklüğü yaşayan hamile kadınların biraz daha kendilerine dikkat edip daha yavaş hareket etmeleri önemlidir.
Yataktan zıplar gibi kalkmak yerine önce oturup yavaş yavaş kalkmak çoğu zaman göz kararmasını engellemek için yeterlidir.
Baygınlık hissi geldiğinde oturmak ya da uzanarak derin derin nefes alıp vermeye çalışmak, sol yana dönüp yatarak kalbe giden kan akımını arttırmak çoğu zaman yararlı olur.
Bol ve rahat kıyafetler giymek, çok fazla yorulmadan zaman zaman dinlenmeye zaman ayırmak gereklidir.
Yeteri kadar sıvı alımı tansiyon düşüklüğü ile mücadele etmede yardımcı olur. Bulantı nedeniyle yeteri kadar su içilemiyor ise gebelik sırasında tüketilebilen bitki çaylarının içilmesi önem kazanır.
Azar azar ama sık sık yemek yemek çoğu zaman yardımcı olur.
Suda içmek ya da alınan tuz miktarını biraz arttırmak da düşünülebilir.
Kan basıncının çok düştüğü ve basit önlemlerle yükselmediği durumlarda damardan sıvı takviyesi son çare olarak düşünülebilir.
Genel olarak bakıldığında hamilelik sırasında tansiyon düşüklüğü çok ciddi olmayan ve anne adayı ve bebek açısından herhangi bir sorun yaratmayan geçici bir durumdur.