İngiliz Royal College of Obstetricians and Gynaecologists, Royal College of Midwives and Royal College of Paediatrics and Child Health, ile Royal College of Anaesthetists, Public Health England ve Health Protection Scotland gebelerde Coronavirüs enfeksiyonu ile ilgili ulusal bir rehber yayınladı.
Özet olarak
1) Gebeler coronavirüs enfeksiyonlarının etkisi açısından genel popülasyon ile karşılaştırıldığında daha büyük risk altında değiller.
2) Virüsün gebelik sırasında bebeğe geçtiğine dair bir bulgu yok
3) Ülkemiz için gecerli degil ama İngiltere’de coronavirüs enfeksiyonu olan gebelerin doğum eylemi başladğında hastanede takip edilmesi öneriliyor.
4) Şu an için virüsün anne sütü ile bebeğe geçtiğini gösteren herhangi bir bulgu yok bu yüzden emzirmenin avantajı potansiyel risklerinden daha fazla olduğundan emzirmeye ara verilmesi önerilmiyor.
Virüs
Novel coronavirus (SARS-COV-2) COVID-19 enfeksiyonuna neden olan yeni bir coronavirus türüdür. İlk kez Çin’in Wuhan şehrinde tanımlanmıştır. Diğer coronovirus enfeksiyonları arasında basit soğuk algınlığı virüsü (HCoV 229E, NL63, OC43 and HKU1), Middle East Respiratory Syndrome (MERS-CoV) and Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS-CoV) sayılabilir.
Yayılımı
Virüs ilk kez 2019 yılı sonlarında Wuhan şehrinde görülmeye başlamıştır. O zamandan beri Çin bu enfeksiyondan en fazla etkilenen ülke durumundadır. Avrupa’da ise İtalya su an için durumdan en fazla etkilenen ülke durumundadır.
Durum ve hastalığın yayılımı sürekli değişiklik gösterdiğinden lokal otoritenin duyurularının takip edilmesi önemlidir.
Gebe kadınlar genel popülasyon ile karşılaştırıldığında enfeksiyonun sonuçları açısından daha büyük risk altında görünmemektedir. Eldeki veriler sınırlı olmakla birlikte bugüne kadar gebe kadınlarda enfeksiyona bağlı bir ölüm bildirilmemiştir.
Gebeliğe eşlik eden ek bir tıbbi durum ya da hastalık varlığında coronavirus saptanması durumunda özel dikkat gerekir.
Bulaşma yolu
Coronavirus’ün insandan insana bulaştığı düşünülmektedir. Ancak son bulgular herhangi enfekte bir insanla temas etmemiş kişilerde de hastalığın görülebildiğini ortaya koymaktadır.
Literatürde anneden bebeğe geçen sadece bir vaka rapor edilmiştir. Bu konuda uzmanların görüşü bebeğin doğumdan önce virüs ile temas etmediği yönündedir.
Chen ve arkadaşları coronavirus ile enfekte olan annelerde amniyon sıvısı, kordon kanı, yenidoğan‘dan boğaz sürüntüleri, ve anne sütü örneklerinde yaptıkları testlerde virüse rastlamamışlardır. Yine ayni ekip COVID-19 enfeksiyonu olan 3 annede doğum sonrasında plasentada yaptıkları testlerde virüs saptamamışlardır. Bu nedenle yukarıda söz edilen tek olguda bulaşmanın doğum sonrasında olduğu düşünülmektedir. Benzer şekilde şu anda elde olan veriler genital sıvılar yoluyla bulaşmanın olmadığını düşündürmektedir.
Kadınların büyük çoğunluğu sadece hafif ya da orta şiddette soğuk algınlığı ve grip benzeri yakınmalar yaşamaktadır. Zaatüre ya da kanda oksijen düzeyinin düşmesi gibi daha ciddi semptomlar genel olarak yaşı ileri, bağışıklık sistemi baskılanmış, ya da diyabet, kanser, kronik akciğer hastalığı gibi uzun dönem hastalığı olan kişilerde görülmektedir.
Bugüne kadar böyle şiddetli semptomlar ve makineyle solunum desteği sadece tek bir gebe kadında rapor edilmiştir. Bu hasta 30. haftada sezeryan ile doğum yapmış ve daha sonrasında tamamen iyileşmiştir.
Görülme sıklığı bilinmemekle birlikte genel popülasyonunda hastalığı fark etmeden çok hafif semptomlar ile atlatan pek çok hasta olduğunu düşündüren bulgular vardır.
Fetus üzerindeki etkileri
Şu an için COVID-19 Enfeksiyonunun düşük ya da erken doğumu arttırdığını düşündüren bir veri yoktur.
Anne karnında fetal enfeksiyonu gösteren bulgular olmadığı için virüsün bebeğin gelişimi üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu konusunda kanıt mevcut değildir. Bu nedenle konjenital anomali riski olmadığı düşünülmektedir.
COVID-19 ile enfekte olduğunu düşünen, tanısı konmuş enfekte bir kişi ile temas eden, ya da bu virüsü enfeksiyonunun yaygın olduğu bir yere ya da yerden seyahat eden gebelerin Zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna durumu bildirmeleri ve 14 gün süreyle kendilerini izole etmeleri yani karantinaya almaları önerilir.
Bu süre zarfında
- Okula ve işe gitmemeleri,
- Kamusal kalabalık alanlarda bulunmamaları,
- Toplu taşım araçlarını kullanmamaları,
- Evde kalmaları ve eve ziyaretçi kabul etmemeleri,
- Bulundukları odayı pencere açmak suretiyle havalandırmaları,
- Evdeki diğer insanlardan kendilerini izole etmeleri ve bir arada yemek yememeleri, ortak çatal bıçak kullanmamaları, ayrı bir havlu kullanmaları,
- Dışarıdan bir şey getirdiklerinde getiren kişiyle temas etmeden dışarıda yere bırakmasını istemesi ve kişiye gittikten sonra kapıyı açıp alması önerilir.
Rehberin tamamina (Guidance for healthcare professionals on managing coronavirus (COVID-19) infection in pregnancy) şu linkden ulaşılabilir. https://www.rcog.org.uk/globalassets/documents/guidelines/coronavirus-covid-19-virus-infection-in-pregnancy-2020-03-09.pdf