Doğum kontrol bandı haftalık olarak kullanılan ve yüksek etkinliğe sahip bir doğum kontrol yöntemidir.
Nasıl etki eder?
Doğum kontrol bandının etki mekanizması doğum kontrol haplarına benzer. Haplarla aynı şekilde östrojen ve progesteron hormonlarını içerir. Kullanımı son derece basittir. Yaklaşık 4.5 santimetrekare genişliğinde bej renkli olan bant kol, bacak, kalça, karnın lt bölgesi gibi memelerden uzak bir vücut bölgesine yapıştırılır ve 1 hafta süreyle sabit miktarlarda hormon salgılayarak kan dolaşımına karışmasını sağlar. Tıpkı haplarda olduğu gibi birden fazla mekanizma ile gebeliği engeller. Asıl etkisini yumurtlamayı engelleyerek gösterir ancak bunun yanısıra rahim ağzı salgısının yapısını değiştirerek spermin taşınmasını bozar. Ayrıca rahim iç zarının kalınlaşmasını engeler.. Bu sayede yumurta dölense bile rahim içinde tutunabileceği uygun bir ortam bulamaz.
Etkinliği ne kadardır?
Doğum kontrol bandı doğru şekilde kullanıldığında etkinliği çok yüksek oan bir yöntemdir. Kullanımın ilk yılında başarısızlık oranı %1.2 civarındadır. Aşırı kilolu kadınlarda etkinliği açık değildir ve biraz daha düşük olması beklenir. Bu nedenle 90 kilonun üzerindeki kadınlarda başka bir yöntem tercih edilmesi daha doğru bir yaklaşımdır.
Nasıl kullanılır?
Doğum kontrol bandı tıpkı haplarda olduğu gibi 28 günlük adet siklusu prensibine göre kullanılır.Her kutuda 3 adet bant bulunur. İlk kez kullanımda kanamanın ilk günü kol, bacak, kalça gibi memelerden uzak bir bölgeye yapışıtırılır ve 7 gün boyunca düşük dozlu haplarda olduğu gibi 20 mikrogram östrojen salgılar. 7 gün sonra eski bant çıkartılarak yenisi yapştırılır. Üç hafta boyunca bu şekilde kullanıldıktan sonra kullanıma 1 hafta ara verilir. Bantlar her seferinde haftanın aynı günü değiştirilmelidir. Yeni bant yapıştırılırken eski bantın çıkartıldığı yerden farklı bir yere yapıştırılması cilt hassasiyetini engellemek açısından önerilmektedir. Bantın kullanılmadığı bir haftalık arada adet kanaması gerçekleşir. Koruyuculuk kullanımla aynı anda başlar.
Band sahip olduğu yapışkan özellik sayesinde banyo yaparken, yüzerken ya da terleme ile yerinden çıkmaz. Bazı klinik araştırmalarda %5’den daha az durumda bandın kısmen ya da tamamen yapıştığı yerden ayrıldığı saptanmıştır.Özellikle krem ya da yağlı maddeler kullanılırken bunların banda yakın yerlere sürülmemesi yapışkanlığın korunması açısından önemlidir.
Bant çıkarsa ne yapılmalıdır?
İlk önce yeniden yerine yapıştırmaya çalışılmalıdır. Eğer yapışkanlık özelliği kaybedildiyse yeni bir bant ile değiştirilmelidir. Bu yeni flaster yerinden çıkanın kalması gereken güne kadar kullanılmalı daha sonra yeni bir flaster ile değiştirilmelidir.Eğer flaster 24 saatten daha uzun bir süre ciltte yapışık halde durmadıysa bu sefer yeni bir kutuya başlanmalı ve 1 hafta süreyle ek bir korunma (prezervatif gibi) uygulanmalıdır.
Yan etkileri nelerdir?
Doğum kontrol flasterinin yan etkileri doğum kontrol haplarına benzer. Özellikle kullanımın ilk dönemlerinde ara kanamalar ya da lekelenmeler görülebilir. Bu etkiler birkaç aylık kullanımdan sonra ortadan kaybolur. Bir başka etki de ciltte yapıştırılan alanda görülen hassasiyet ve kızarıklıklardır. Çok nadir olgularda ortaya çıkar.
Kimler kullanamaz?
Doğum kontrol haplarını kullanması sakıncalı olan kadınlar bu yöntemi de kullanamazlar.
Kombine hormonal doğum kontrol yöntemlerinin avantaj, dezavantaj ve yan etkileri ile ilgili olarak “kombine hormonal doğum kontrol yöntemleri ile ilgili uyarılar” başlıklı yazıyı okuyunuz.
DİKKAT
Doğum kontrol flasteri de dahil olmak üzere prezervatif dışında hiçbir yöntem cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı bir koruma sağlamaz.